Բոլոր տեսակի, անգամ ջրում ապրող, կրիաները ձվադրում են ցամաքում։ Դնում են 1-400 ձու։ Ցամաքային և ծովային կրիաներն առավելապես բուսակեր են, բայց ծովային կրիաները երբեմն նաև ձուկ են որսում։ Նրանք նաև ուտում են սպունգներ։ Կան 5000 տեսակ սպունգներ բայց ուտում 3 տեսակի սպունգներ։ Առաջինը կորալյան սպունգներ, ապակյա սպունգներ և սովորական սպունգներ։ Սկզբնական շրջանում նրանք արագ են աճում, հետագայում աճը դանդաղում է։ Կրիաները կարող են նաև մի քանի ամիս ոչինչ չուտել։ Հետաքրքիրն այն է, որ կրիաներն աճում են ողջ կյանքի ընթացքում։ Կրիաները կարող են ապրել շատ երկար և համարվում են ամենաերկարակյաց սողունները։ Կան 307 տեսակի կրիաներ։ Կան շատ փոքրիկ կրիաներ, որոնց մարմնի երկարությունը 7,5 սմ է, զանգվածը՝ ընդամենը 50 գրամ, կան նաև հսկաներ՝ 254 սմ երկարությամբ և մինչև 400 կգ քաշով: Կրիաներ չեն հանդիպում մայրցամաքներից միայն Անտարկտիդայում: Կրիաներն ատամներ չունեն և սնունդը կտրում են ծնոտի եղջրային շապիկով՝ թիթեղիկներով: Քաղցրահամ ջրերում ապրողները գիշատիչ են։ Կրիաներին հաճախ պահում են տեռարիումներում: Նրանց խնամելը դժվար չէ, սակայն հարկավոր է որոշակի ջերմաստիճան և համապատասխան սնունդ: Բիսսեր տեսակի կրիաները ներկայումս, ցավոք, հանդիպում են շատ հազվադեպ. նրանց անխնա ոչնչացնում են՝ զրահից պատրաստելով թանկարժեք զարդեր։

1․Դուրս գրեք 10 գոյական

	Գոյական
	Արարատ
	հով
	ջուր
	գյուղ
	առավոտ
	դուրս
	բակ
	օձ
	գյուղ
	իրականություն

2․ Պատմեք ընտանի օձերի մասին:

Արարատ գյուղում շատ ընտանիքներ ունեն «իրենց» օձերը: Ամառվա շոգին նրանք թաքնվում են բներում և երեկոները, երբ հովն ընկնում է, որսի ու ջուր խմելու են դուրս գալիս:  Գյուղի կենտրոնով անցնող ասֆալտապատ ճանապարհին նրանք չեն երևում: Բայց մյուս փողոցներում, ուր երթևեկությունը քիչ է, ամեն երեկո օձեր են վխտում: Այնպես որ ամեն առավոտ բնակիչները, երբ դուրս են գալիս իրենց տներից, փողոցի փոշու մեջ ծուռումուռ հետքեր են տեսնում: Կարծես գիշերը մեկը պարաններ է քարշ տվել փողոցի մի ափից մյուսը:  «Ընտանի» օձեր են: Ապրում են տներում, պատերի ճեղքերում, հաճախ ման են գալիս սենյակում, բակում, սողում են հավերի հետևից, և նրանց ոչ ոք ձեռք չի տալիս: Նրանք էլ իրենց հերթին ոչ ոքի չեն խայթում:

4. Գրե՛ք՝ ինչո՞ւ օձը ա) կաթը թունավորում, բ) կաթը թափում:

ա)Որովհետև նա մտածել էր թե երեխան ձվերը տանում էր ուրիշ տեղ

բ)Քանի որ նա իմացավ երեխան տեղն էր դրել որտեղ դրված էր։

5․ Պատմվածքի ո՞ր հատվածն ամենից շատ հավանեցիր։

Բայց մերը ինչքան որ կատաղի ՝ վրեժի ժամանակ, էնքան էլ բարի է, երբ իր զավակները կան, ապրում են:

Որ թվականին են սկսել քրդերեն գրել հայերեն տառերով։

1920 թվականին

Քրդերի մասին առաջին ֆիլմը, որն էր եղել և երբ էր նկարահանվել։

Քրդերի մասին առաջին ֆիլմը՝ Զարեն էր և նկարահանվել է 1926 թվականին Հայֆիլմի կողմից

Որ թվականին Հայաստանի շատ քրդեր դարձել են դրանց զոհը և աքսորվել Հայաստանից դեպի Սիբիր և կենտրոնական Ասիայի հանրապետություններ

1937 թվականին՝ Ստալինյան բռնաճնշումներ ժամանակ, Հայաստանի շատ քրդեր դարձել են դրանց զոհը և աքսորվել Հայաստանից դեպի Սիբիր և կենտրոնական Ասիայի հանրապետություններ

Որ երկիրն էր հակամարտության բռնկումից հետո Հայաստանում բնակվող քրդերի մեծ մասը լքել երկիրն ադրբեջանցիների հետ միասին, որոնց հետ փոխկապակցված էին կրոնական, մշակութային և բարեկամական հարաբերություններով։

Ղարաբաղյան հակամարտության բռնկումից հետո Հայաստանում բնակվող քրդերի մեծ մասը լքել է երկիրն ադրբեջանցիների հետ միասին, որոնց հետ փոխկապակցված էին կրոնական, մշակութային և բարեկամական հարաբերություններով^[6]։

1.Прочитайте. Выделенные слова выпишите, поставьте вопросы к словам.

По полянке(по чему) течёт шумный ручеёк. В траве(где) скрипят кузнечики. Здесь много пёстрых(каких) цветов. На цветах(на чем) работают пчёлы. Густо разрослась дикая смородина. В смородине стоит кудрявая берёза(что). А на берёзе(на чем) свила гнездо птичка.

Хорошо летом! Холодной зимой мы часто вспоминаем о лете.

2.Впишите окончания.

Старик-охотник жил в лесной избушке.

Птичка сидела на моей ладошке и не улетала.

Девочки плескались в речке.

В воздухе стоит тишина.

Старик жил на озере уже много лет.

Белка выскочила из клетки и в два прыжка очутилась на дереве.

У большого камня  грелась на солнышка  ящерица.

3.Из слов каждой строчки составьте и запишите предложения.

Ёжик, в, жил, у, доме, нас;

Ёжик жил у нас в доме

его, прозвали, Пушок, Мы;

Мы прозвали его Пушок

гулять, в, летом, Я, сад, Пушка, брал;

Я брал Пушка гулять в сад летом

по, бегал, Он, дорожке;

Он бегал по дорожке

лягушек, ловил, Он, жуков, и;

Он ловил лягушек и жуков

Мы, молоком, Пушка, кормили;

Мы кормили Пушка молоком

всю, прожил, у, зиму, нас, Он.

Он всю зиму прожил у нас

1. Прочитайте. Напишите полные ответы на вопросы.

Был яркий солнечный день.

Какой был день

Мальчики пошли на ближний луг.

Куда пошли мальчики?

Там они нарвали маме красивый букет цветов

Что они нарвали?

В нём были белые ромашки, красный мак, желтый василёк и голубой колокольчик.

Какие были цветы в букете?

Мальчики принесли душистый букет домой и поставили его в большой кувшин.

Куда мальчики принеси букет?

1. Какой был день?
2. Куда пошли мальчики?
3. Что они нарвали?
4. Какие были цветы в букете?
5. Куда мальчики принеси букет?
   
   

323․ Նախադասություններրի գլխավոր անդամներն ընդգծիր, մյուս անդամներն ինչպե՞ս կանվանես։

Ամենահին բառարանը Սիրիայում է հայտնաբերվել:
Աշխարհի ամենաերկար փողոցը Բուենոս Այրեսում է:
Մոլորակի հազվադեպ հիվանդությունը է կոչվում ծիծաղի հիվանդություն: Հիվանդացածներից ոչ մեկը չի փրկվել:
Ամենից թանկ գիրքը 1455 թ. Գուտեմբերգն է տպագրել։ Այդ գրքի մեկ օրինակի համար 1926 թ. Մի մարդ երեսունհինգ հազար դոլար է վճարել:

325․ Գրիր գլխովոր անդամները․ գործողություն կատարողին նշիր դեղին, իսկ նրա կատարած գործողությունը՝ կապույտ։

Այս դեպքը Հարավային Անգլիայում է պատահել: Մի ծեր հոգևորականի աղքատիկ տանը առնետ է հայտնվում: Առնետն մշտապես է ելումուտ անում մարդու տուն։ Տանտերը սովորում է նրան և երկուսն ընկերանում են: Մի գիշեր ծեր հոգևորականը վեր է թռչում խորունկ քնից։ Առնետը կծել էր նրա այտը: Սկզբում մարդը զայրանում է դավաճան կենդանու վրա։ Հետո տեսնում է վառվող վարագույրները։ Նա հասկանում է, որ իր փայտե տնակը հրդեհ է ընկել:

Տունն էլ ամբողջությամբ կայրվեր, եթե բարեկամ առնետը չլիներ ու այտը չկծեր:

329. Նախադասությունն ընդարձակիր՝ ինչպիսի՞ կամ ո՞ր հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

            Օրինակ՝
Կինը հարցրեց: — Երիտասարդ կինը հարցրեց:

                                Լայնեզր գլխարկով կինը հարցրեց:

            Շունը մտավ:Մեծ շունը մտավ
            Սիրտը քար է: Քարի սիրտը քար է։
            Հայրն ընկեր է: Բարձրահասակ հայրն ընկեր է։
            Երկիրը պտտվում է: Բարձր երկիրը պտտվում է։

331. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով ո՞ւմ կամ ի՞նչը հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ:

            Մարդն ամբողջ կյանքում սիրում է:
            Առավոտյան անտառում որսորդները գտել են:
            Հեռուներից վերադարձած մարդը կարոտով գրկեց:
            Հանկարծ իր կողքին տեսավ:

332. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ո՞ւմ կամ ինչի՞ հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

            Մարգերը ջրվեցին:
            Քույրը երաժիշտ է:
            Նկարն անհետացել էր:
            Մոխիրը տաք է:

333. Նախադասությունն րնդարձակի՛ր՝ ե՞րբ, երբվանի՞ց, որքա՞ն ժամանակ, մինչև ե՞րբ հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

            Մի տարօրինակ ճռռոց եմ լսում:
            Իմ կարծիքն ասել եմ:
            Գնաց, գնաց, հասավ մի քաղաքի:
            Ծաղրածուն գլուխ տվեց ու հեռացավ:
            Նավաստին բաց ծով էր դուրս եկել:
            Ծովն արդեն փոթորկել էր:
            Թռչունները չվելու էին: